دانلود آهنگ جدید

«در جنگل شهر» با «#تهران»

 موسیقی ما – هفتاد و نهمین شماره‌ی ماهنامه‌ی فرهنگی – هنری «ماهور» به مدیر مسوولی سیدمحمد موسوی و با حضورِ ساسان فاطمی، بابك خضرائی، آرش محافظ و سعید كُردمافی منتشر شد.

نخستین مطلب این شماره مقاله‌ای است از مارسل دوشِن‌ـ گیمَن درباره‌ی موسیقی و سازهای بین‌النهرین و مصرِ باستان. هرچند این مقاله نسبتاً قدیمی است، اما اهمیتِ آن در این است که یکی از مهم‌ترین محققینِ موسیقی خاور نزدیک و خاور میانه‌ی باستان آن را تألیف کرده است و از آنجا که تاکنون اثری از این محقق در فصلنامه به چاپ نرسیده بود آن را برای این شماره در نظر گرفتیم. مؤلف در این مقاله، به‌تفکیک، به معرفی سازهایی که در آثارِ به‌جامانده از این مناطق نقش شده‌اند می‌پردازد و با بحث مختصری درباره‌ی تئوری موسیقی‌های این مناطق مقاله را به پایان می‌رساند.

در مقاله‌ی بعدی، ساسان فاطمی به بحث درباره‌ی وجه تسمیه‌ی اصطلاحاتِ «راست‌کوک» و «چپ‌کوک» و نیز «مضراب راست» و «مضراب چپ» می‌پردازد و، ضمن مرور آثار انسان‌شناختی درباره‌ی دو مفهومِ «راست» و «چپ» و تناظر آنها با مفاهیم دیگر در فرهنگ‌های مختلفِ بشری، نشان می‌دهد که در موسیقی ایرانی نیز این دو مفهوم لزوماً با جهت ارتباط ندارند و با دوگانه‌هایی مثل مرد/ زن، اصلی/ فرعی و قوی/ ضعیف موازی‌اند.

محمدرضا شرایلی، در مقاله‌ی بعدی، صفحه‌شناسی مفصلی از همه‌ی دوره‌های ضبطِ زمان قاجار و عصر پهلوی اول که توسط کمپانی‌های صفحه‌پُرکنی مختلف، مثل گرامافُن، پلیفُن، بایدافُن، پارلفن، کلمبیا، و حتی کمپانی‌های کمترشناخته‌شده، مثل نعیم‌ریکورد، در داخل و خارجِ ایران از موارد مرتبط با طنز در موسیقی ایرانی صورت گرفته است، با تکیه بر کاتالُگ‌ها و فهرست‌های موجود، اما همچنین با تکیه بر یافته‌های خودش، ارائه می‌دهد.

در بخشِ «یادداشت‌های پراکنده»ی این شماره، دو مطلب از شاهو عبدی داریم که یکی، با اتکا به یادداشت‌های محمدعلی فروغی، برای نخستین بار، به تدقیقِ تاریخِ فوتِ محمدصادق‌خانِ سرورالملک می‌پردازد و دیگری درباره‌ی لغتِ «اورامانی» که شمس‌العلما در رساله‌اش برای تعریفِ «ترانه» از قسمت‌های «نوبت مرتب»ِ قدیم آورده است بحث می‌کند.

معرفی معرفت‌شناسی‌های قوم‌موسیقی‌شناسی کاربردی موضوع مقاله‌ی بخشِ «مفاهیم بنیادین»ِ این شماره است. مؤلف، کلیسالا هریسُن، به بحث درباره‌ی اِپیستِمولُژی این شاخه‌ی نسبتاً تازه از قوم‌موسیقی‌شناسی می‌پردازد و می‌کوشد مبنایی معرفت‌شناختی برای رویکردهای کاربردی متنوع به قوم‌موسیقی‌شناسی تبیین کند.

در بخشِ «گزارش»، اُرُد انزابی‌پور، برای نخستین بار به اندازه‌گیری پارامترهای آکوستیکی مختلفِ تالارهای وحدت و رودکی پرداخته تا رفتارِ آکوستیکی این تالارها را تشخیص دهد و آنها را با استانداردهای موجود، و نیز با تالارهای معروف جهان که از رفتار آکوستیکی استاندارد برخوردارند، مقایسه کند. نتیجه‌ی این گزارش میزانِ مناسب‌بودنِ این دو تالار برای انواع موسیقی و کنسرت را نشان می‌دهد.

بخشِ «گفتگو»ی این شماره اختصاص دارد به گفتگو با ارشد تهماسبی به بهانه‌ی انتشار اثرِ جدیدِ او، کتاب گوشه، توسط انتشارات ماهور. در این گفتگو، علاوه بر صحبت درباره‌ی این کتاب، اما همچنان در همان چارچوب، به برخی از نظراتِ تهماسبی در مورد مفهومِ «مقام» و نام‌گذاری‌های مختلفِ دستگاه‌ها، آوازها و گوشه‌ها، به‌خصوص آنچه که از نظر او نام‌گذاری‌های مختلف برای مقام‌های مشابه است، پرداخته می‌شود.

دُنی بوآسیه در مقاله‌ی «تحول موسیقی کلاسیک: تداوم و گسست»، در بخشِ «نقد و بررسی»، به انتقاد از موسیقی معاصر غرب می‌پردازد و ریشه‌های نفی هماهنگی، هارمُنی وزیبایی در این موسیقی را در تفوقِ نفْس در قرن هجدهم، مقارن با سلطنتِ لویی چهاردهم، و عطشِ نوآوری در قرن نوزدهم می‌یابد و پیروی از امریه‌های تخطی‌ناپذیرِ هنری در قرن بیستم را تکرارِ تبعیت از امریه‌های لویی چهاردهمی در قرن هجدهم می‌داند.
 
 

منبع: 

این پروژه به حالت انتظار درآمد تا در زمانی بهتر و در روزگاری مهربان‌تر به اجرا درآید

موسیقی ما – جشن تولد ۳۵ سالگی «بهنام صفوی» شامگاه روز جمعه ۱۵ تیر در تهران برگزار شد. در این مراسم جمعی از هنرمندان موسیقی، سینما و تلویزیون حضور داشتند و پس از مدت‌ها با این خواننده دیدار کردند. حجت اشرف‌زاده، عماد طالب‌زاده، مهدی یغمایی، شهاب رمضان، چنگیز حبیبیان، محمد کاظمی، امیرحسین اویسی، مرسل وطنی، مهدی ماهانی، حمید ماهی صفت، رضا داوودنژاد علی صالحی و علیرضا مسعودی از جمله مهمانان حاضر در این مراسم بودند. دوستان بهنام صفوی و سایر هنرمندان ضمن دیدار با این خواننده در صحبت‌های جداگانه‌ای برای او آرزوی سلامتی و بهبودی کامل داشتند. در پایان هم خواننده آلبوم «آرامش» کیک تولدش را برید و عکس‌هایی را با مهمانان به یادگار ثبت کرد.
 
بهنام صفوی از اوایل سال ۹۶ برای پیگیری مراحل درمان خود عازم آلمان شد و چند عمل جراحی تحت نظر پروفسور «مجید سمیعی» داشت. در حین پیگیری مراحل درمان بهنام صفوی، فرزند او هم به دنیا آمد که همین موضوع اتفاق خوبی در روند بهبود این خواننده محسوب می‌شد. بهنام صفوی چندی پیش به ایران بازگشت و در این مدت دیدارهایی با برخی از اهالی موسیقی و همکاران خود داشت.

این برنامه به همت و مساعدت دکتر محمد جبارزاده و مدیر عامل موسسه فروغ فرزانگان هنر در زاد روز تولد بهنام صفوی برگزار شد.
 
در ادامه می‌توانید عکس‌های «مرتضی قربانی» و گزارش ویدئویی «سید علیرضا حق‌شناس» از این برنامه را ببینید:

 

دونوازى كمانچه و بم‌كمان در فضایی نو

ابوالحسن خوشرو: رشد موسیقی مازندران قابل قیاس با گذشته نیست

موسیقی ما – علی ترابی جمعه شب در آیین اختتامیه و تجلیل از برگزیدگان دومین جشنواره منطقه ای موسیقی کویرنشینان در یزد، برگزاری چنین جشنواره هایی را تحسین برانگیز خواند و تداوم آن را خواستار شد.
وی ابراز امیدواری کرد که جشنواره موسیقی کویرنشینان در سال های آینده نیز باشکوه تر از گذشته برگزار شود.
در این جشنواره که به مدت سه روز در یزد ادامه داشت ، ۱۲ گروه سنتی و هشت گروه پاپ در بخش استانی و پنج گروه در بخش منطقه ای رقابت کردند.
۲ روز نخست جشنواره به صورت استانی و روز پایانی آن به صورت منطقه ای و با حضور گروه های موسیقی از اصفهان،کرمان، کرمان جنوب، خراسان جنوبی و یزد برگزار شد.
شاخه ‌های مختلف جشنواره شامل گروه‌ نوازی موسیقی کلاسیک ایرانی ، آهنگسازی موسیقی ایرانی، آهنگ ‌سازی ارکسترال و پژوهش بود.
فردین خلعتبری از استادان برجسته موسیقی رییس هیات داوران جشنواره و رضا تاجبخش و اردشیر کامکار دیگر اعضای هیات داوران بودند.
نخستین جشنواره یادشده اواخر فروردین ۱۳۹۵ با حضور ۲۸ گروه به مدت سه روز در شهر یزد برگزار شد.

** یزد، سرشار از استعدادهای هنری
همچنین معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری یزد با بیان اینکه این استان سرشار از استعدادهای هنری است، گفت: برگزاری جشنواره های هنری به رشد و پویایی هنر در استان کمک می کند.
محمد علی طالبی با قدردانی از دست اندرکاران برگزاری جشنواره، ابراز امیدواری کرد که نمونه چنین رویدادهای هنری با کیفیت و در سطح ملی در استان برگزار شود.
وی ادامه داد: هنرمندان یزدی با همه محدودیت ها و مشکلاتی که دارند، در عرصه هنر استان فعالیت می کنند که جای قدردانی دارد.

** آواها و نواها برآمده از جان کویرنشینان است
همچنین مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بیان اینکه کویر بخش حذف ناشدنی هویت مردم این دیار را تشکیل می دهد، اظهار کرد: فرهنگ، هنر، آواها و نواهای موسیقی به عنوان یکی از ابعاد هویت کویرنشینان، در زندگی آنان ساری و جاری است.
مجید جوادیان زاده افزود: آواها و نواها برآمده از جان کویرنشینان است که ریشه در اقلیم و شرایط هستی شناسی آنان دارد، طوری که می توان بخشی از آنها را در آیین های دینی مشاهده کرد.
وی ابراز امیدواری کرد که چنین جشنواره هایی بتواند یک جریان اصیل و هویت مند موسیقی را به جامعه مخاطب خود معرفی کند.
جوادیان زاده هدف از برگزاری جشنواره یادشده را پاسداشت قرن ‌ها تلاش مردمان صبور خطه کویر در حفظ حیات و یادآوری همراهی و همدلی هنرمندان پرتلاش موسیقی با فرازهای درخشان معاصر ایران عنوان کرد.
در این آیین از برگزیدگان بخش های مختلف دومین جشنواره موسیقی کویرنشینان تجلیل شد.

** تقدیر از پیشکسوتان موسیقی یزد
در مراسم اختتامیه جشنواره از سید ابوالفضل دهقان، محمدرضا جعفری، علی محمد مهنام، علی محمد دهقان چناری ، سید عباس جانفدا و محمد حسین روحبخش به عنوان پیشکسوتان موسیقی یزد تجلیل شد.
همچنین جوایز ویژه بخش پاپ و تلفیقی به سهیل میرجلیلی نوازنده ویلن گروه صبا به عنوان نوازنده جوان و مستعد، عزت ابراهیمی به عنوان همخوان در گروه نسیم صبا و بخاطر تشویق بانوان هنرمند از سوی هیات داوران داده شد .
جایزه ویژه هیات داوران نیز به مجتبی هدایتی به دلیل تاثیر مثبت در شکل گیری گروه های موسیقی پاپ و نوازندگی تعلق گرفت.
گروه موسیقی دومینو به سرپرستی مجتبی هدایتی و گروه موسیقی آرتان بند به سرپرستی حامد صالحی به عنوان گروه های برتر در بخش استانی (پاپ و تلفیقی) معرفی شدند.

** جوایز ویژه بخش موسیقی ایرانی در بخش استانی:
۱- اهدا جایزه ویژه و لوح تقدیر هیات داوران به مجتبی حبیبی به خاطر نوازندگی، آهنگسازی و سرپرستی گروه مسیحا
۲- اعطاجایزه ویژه و لوح تقدیر هیات داوران به علی امیدی به خاطر نوازندگی تار، آهنگسازی و سرپرستی گروه راز
۳- اهدا لوح تقدیر هیات داوران به اعضای گروه موسیقی ترمه به دلیل حمایت و تشویق بانوان هنرمند موسیقی
۴- تقدیم لوح تقدیر هیات داوران به سحرعطارها به جهت ترغیب و تشویق بانوان هنرمند
همچنین گروه راز به سرپرستی علی امیدی، گروه مسیحا به سرپرستی مجتبی حبیبی و زخمه به سرپرستی علی امیدی به عنوان گروه های برتر در بخش استانی (موسیقی ایرانی) انتخاب شدند.
جایزه ویژه هیات داوران و لوح تقدیر در بخش منطقه ای موسیقی ایرانی به سعید روحانی نوازنده نی از استان اصفهان اهدا شد.
گروه راز به سرپرستی علی امیدی از استان یزد و گروه « نغمه ریز» به سرپرستی محمد فلکی از استان خراسان جنوبی به عنوان گروه های برتر در بخش منطقه ای انتخاب شدند.
استان یزد با یک میلیون و ۱۳۸ هزار نفر جمعیت همه ساله میزبان برگزاری جشنواره های مختلف فرهنگی و هنری بین المللی، منطقه ای و استانی است.

موسیقی ما – در یکی از شب‌های گرم تهران، ارکستر سمفونیک تهران به دیدار مخاطبان موسیقی کلاسیک رفت. تالار وحدت مانند همیشه میزبانی این اجرا را عهده‌دار بود.

نور سالن کم شد و نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران روی صحنه‌ای که از پیش آماده شده بود آمدند. حاضران نیز با تشویقشان از ورود آن‌ها استقبال نماندند. لحظاتی بعد شهرداد روحانی به‌عنوان رهبر ارکستر سمفونیک تهران به ارکستر پیوست.

حاضران پیوسته او را مورد تشویق قرار دادند. ارکستر سازهایش را کوک کرد و آماده شد تا قطعاتی از سرگئی راخمانینوف و میترا کوته را به اجرا در بیاورد.

سکوت در سالن حاکم بود تا زمانی که آرشه‌ها بالا رفتند و نخستین قطعه طنین‌انداز شد.

“وکالیز” اولین قطعه‌ای بود که ارکستر برای اجرا این شب در نظر داشت. این قطعه که ساخته آهنگساز و پیانیستی روسی بود به‌خوبی توجه‌ها را معطوف خود کرد. صدای ویولن‌ها به‌خوبی با دیگر سازها همراه د و مسیر شکل‌گیری وکالیز را تکمیل می‌کرد.

در این قطعه از راخمانینوف هم لهجه منحصربه‌فرد او نمایان بود، همچنین تأثیرات الهام‌پذیری از چایکوفسکی و کورساکف در آن دیده می‌شد. سازها یک‌به‌یک به یکدیگر می‌پیوستند و صدای خود را به گوش می‌رساندند.

حضار در انتهای قطعه نخست، ارکستر را مورد لطف و تشویق خود قرار دادند و آن‌ها نیز با دیدن رضایت مخاطبانشان با اشتیاق بیشتری به ادامه برنامه پرداختند.

دومین قطعه هم از این هنرمند روس، سرگئی راخمانینوف انتخاب شده بود.

دستان شهرداد روحانی بالا رفت و ارکستر آماده نواختن کنسرت پیانو شماره ۲ شد. این قطعه که یکی از محبوب‌ترین قطعات راخمانینوف است به‌آرامی طنین‌انداز شد.

هر کدام از سازها پیوسته نت‌های مقابلشان را به موسیقی تبدیل می‌کردند و آمیزه‌ای زیبا از نوای سازهای کلاسیک پدیدار شد.

در این قطعه میترا کوته به هنرنمایی پرداخت و به‌عنوان سولیست پیانو ارکستر را در به گوش رساندن این قطعه کمک کرد. حرکت دستان کوته بر روی کلاویه‌ها طنین زیبای پیانو را با صدای حرکت آرشه ویولن‌نوازان درآمیخت. در نهایت این قطعه فرازوفرودهای خود را طی کرد و به پایان رسید.

قطعه پایانی که برای اجرای این شب در نظر گرفته شده بود اثری از دورژاک بود.

سمفونی شماره ۹ این آهنگساز که نام “دنیای نو” نیز به آن می‌دهند. سازهای زهی در کنار دیگر سازها قرار گرفتند و هم‌صدا شدند تا این قطعه شاد را اجرا کنند.

دقایقی از شروع آن نگذشته بود که حال و هوای تالار وحدت تغییر کرد و در موومان دوم توبا با دیگر سازها هم‌صدا شد.

به‌خوبی رنگ بومی آمریکایی اثر را می‌شد در عین ماهیت اسلاوی آن احساس کرد. هر یک از نوازندگان در میانه به‌نوبت توانستند هنر خود را با نواختن سازهایشان نشان دهند و در موومان چهارم صداى سنج نیز در میان نواها شنیده می‌شد.

موومان چهارم با قدرت و پرشور به اجرا درآمد و پایانی پرخروش و در اوج شادمانی را رقم زد. مخاطبان موسیقی کلاسیک که از شنیدن چنین آثار برگزیده‌ای به وجد آمده بودند از جاى خود برخاستند و ارکستر را ایستاده و ممتد مورد تشویق قرار دادند.

کنسرت خواننده آذری در لس آنجلس و “رستم‌کشی” یغما گلرویی

حمایت همه جانبه سالار عقیلی از سردار آزمون

> عکس‌های این گفت و گو

موسیقی ما – وحید لشکری: یک سال پیش در چنین روزهایی بود که تب یک آهنگ با ترانه و ریتمی متفاوت نسبت به کارهای آن مقطع در میان مخاطبان داغ بود. قطعه‌ای به نام «هر بار این درو» از «ماکان‌بند» در مدت کوتاهی توانست به پلیرهای موسیقی جوانان و نوجوانان شنونده موسیقی راه پیدا کند و نام این گروه سر زبان‌ها افتاد. آنها در ادامه آلبومی به نام «دیوونه‌بازی» را منتشر کردند و آذرماه هم اولین کنسرتشان را روی صحنه بردند. ماکان‌بند از پاییز سال گذشته تا امروز در رتبه‌های بالای فروش کنسرت‌ها قرار دارد و در همین زمان یک تور اروپایی هم برگزار کردند. همه این اتفاقات و برخی نقدها نظرات نسبت به ماکان‌بند بهانه‌ای بود تا با این گروه به گفتگو بنشینیم. یاشار خسروی به عنوان سرپرست و مدیر هنری و امیر مقاره و رهام هادیان به عنوان خوانندگان ماکان‌بند در فضایی پرانرژی به سوالات «موسیقی ما» پاسخ دادند. این گفتگو را تا پایان ببینید:

گروه موسیقی «بیکران» به اجرای برنامه می‌پردازد

«لیلی افشار» رسیتال گیتار کلاسیک اجرا می‌کند

منبع: 

موسیقی ما – رهبر ارکستر ملی در جمع بندی اتفاقات اجراهای روسیه و بازتاب‌های خبری این اجراها گفت: «در زمینه اجرای ارکستر در روسیه که ارکستری متشکل از نوازندگان ارکستر ملی ایران و ارکستر سمفونیک تهران بودند، به همراه من و آقای شهرداد روحانی به روسیه آمدیم. سه شب اجرای موسیقی در سه شهر مختلف روسیه داشتیم؛ اجرای نخست در سن‌پترزبورگ، اجرای دوم در مسکو و اجرای سوم در کازان. در دو شهر ما همراه تیم ملی فوتبال کشورمان بودیم؛ در سنپترزبورگ و کازان. اجرای مسکو به دلیل تفاهم‌نامه‌ای که میان بنیاد رودکی و کنسرواتوار چایکوفسکی امضا شده بود، روی صحنه رفت. اجرای اولمان در سن‌پترزبورگ به دلیل عدم آشنایی با محیط و کمی خستگی، نتوانستیم بهترین کیفیت‌مان را ارائه کنیم. اما از اجرای دوم کیفیت ارکستر بسیار خوب بود.»

فریدون شهبازیان افزود: «قطعه‌های انتخاب شده در این کنسرت‌ها هم برمبنای موسیقی ارکسترال ایران و هم بر موسیقی کلاسیک غرب بود. در سال‌های بعد از انقلاب ما نتوانستیم به اندازه کافی موسیقی ارکسترال سرزمین‌مان را به جهانیان معرفی کنیم. این یکی از آرزوهای من است. معتقدم که باید آثار موسیقی ایرانی را اجرا کنیم تا مردم دنیا با آنها آشنا شوند. در زمینه سینما و تئاتر کارهای بیشتری به خارج از ایران معرفی می‌شود و در این زمینه‌ها ما را بیشتر از عرصه موسیقی می‌شناسند. امیدوارم در سال‌های آینده برنامه‌های بیشتری برای معرفی موسیقی‌یمان به دیگر کشورها داشته باشیم.»

* موسیقی خواننده محور

موزیسین قدیمی و خاطره ساز موسیقی ایران درباره شناساندن موسیقی ایران به جهانیان نیز معتقد است: «موسیقی ایرانی خواننده محور است. ما موسیقی بدون کلام ایرانی را کمتر اجرا می‌کنیم و مردم هم کمتر آن را شنیده‌اند. این که بتوانیم موسیقی سرزمینمان را به جهانیان معرفی کنیم، کاری است که در دراز مدت جواب می‌دهد. در زمینه آهنگ‌های موسیقی اصیل ایران یا همان موسیقی سنتی اجراهای بسیاری در سراسر جهان روی صحنه رفته است. گروه‌های دو نفره و چند نفره اجراهای بسیاری در بیشتر کشورهای جهان داشته‌اند؛ این اجراها هم معمولا با خوانندگان بسیار خوبی انجام شده است. اما این موسیقی هرگز نتوانسته جای موسیقی ارکسترال ایران را بگیرد. سرمایه گذاری که امروز انجام شده تا ارکسترهای ایرانی بتوانند جایگاه خود را در جهان پیدا کنند، به زمان نیاز دارد. باید با آهنگسازان صحبت کرد تا آثار جدید نوشته شود. باید در این زمینه سرمایه‌گذاری‌های خوبی انجام داد. آهنگسازان هم باید در آثارشان از جذابیت‌های موسیقی غربی هم استفاده کنند. در این‌ آثار باید ارکستراسیون و سازبندیِ دقیقی انجام شود تا بتوانیم به هدف مورد نظر برسیم.»

شهبازیان گفت: «این که دو ارکستر داشته باشیم و دائما تمرین و اجرا داشته باشند، هدف نهایی ما نیست. رسیدن به هدف ما نیاز به تولید موسیقی دارد. برای ارکسترها باید اثر تولید کرد تا ارکسترها آنها را اجرا کنند و این آثار به جهان معرفی شود. در غیر این صورت تکرار مکررات است؛ درست مانند موسیقی سنتی که می‌گویند به تکرار رسیده است و البته درست هم می‌گویند. ما باید از دستمایه موسیقی محلی و مقامی و موسیقی‌های اصیل ایران استفاده کنیم و آثار ارزشمندی بنویسیم و به اهداف بلند‌مدتمان برسیم.»

* هدف گذاری‌ها در ارکستر ملی

رهبر ارکسترملی ایران درباره هدف گذاری‌ها در هنگام آغاز به کار در ارکستر ملی نیز گفت: «هدفم از روز اول این بود که ارکستر ملی ایران با اجرای موسیقی نوین ایران و جهان معرفی شود. یعنی ارکستر ملی ایران باید اجرای آثاری در برنامه‌اش باشد که موسیقی نوین ایران و جهان باشند. یعنی موسیقی‌های کلاسیکی که در سال‌های گذشته به صورت آپتودیت(به روز شده) اجرا شده، ما آنها را دستمایه خودمان قرار دهیم و اجرا کنیم. مثلا سمفونیک شماره یک اثر موتزارت، اورتوری از بتهوون و یا هر اثری از آهنگسازان بزرگ جهان را بتوانیم به صورت آپتودیت(به روز شده) اجرا کنیم. همچنین موسیقی خودمان را به صورت نوین اجرا کنیم؛ یعنی از ارکستراسیون و سازبندی غربی، هارمونی و کنت‌پوئن استفاده کنیم در حالی که دستمایه‌اش موسیقی ایرانی باشد. یعنی قواعد و جذابیت‌های موسیقی کلاسیک را در کنار موسیقی ایرانی قرار دهیم و به صورت ارکسترال عرضه کنیم. ما هنوز نتوانسته‌ایم این قواعد را برای موسیقی خودمان تدوین کنیم.همیشه گفته‌ام که موسیقی مقامی و موسیقی ردیف را می‌توان به کار برد و به صورت ارکسترال ارائه کرد. اگر این اتفاق بیافتد می‌توانیم پیشرفت بسیاری داشته باشم.»

* سفارش به آهنگسازان جوان

شهبازیان درباره سفارش آثار برای اجرا در ارکسترملی به آهنگسازان جوان نیز گفت: «ما آثاری را به آهنگسازان جوان سفارش داده‌ایم. اما بدانید که این کار با چند سفارش به نتیجه خوبی نمی‌رسد. ممکن است ما چندین اثر سفارش دهیم تا در نهایت به نتیجه مطلوب برسیم. ممکن است آثار بسیاری به آهنگسازان جوان سفارش دهیم و در نهایت هم از میان این آثار تعداد اندکی برای اجرا توسط ارکستر انتخاب شوند. اما این روند باعث پیشرفت آهنگسازان جوان و در نهایت پیشرفت موسیقی ارکسترال می‌شود.این امر به بودجه‌ای مفصل نیاز دارد.»

* گرایش نسل جدید آهنگسازان موسیقی ایرانی به سمت موسیقی پاپیولار

آهنگساز فیلم «معصومیت از دست رفته» درباره گرایش نسل جدید آهنگسازان موسیقی ایرانی به سمت موسیقی پاپیولار و دور شدن آنها از فضای موسیقی اصیل نیز می‌گوید: «در موسیقی پاپ پول حرف اول را می‌زند. این موسیقی را مردم دوست دارند و برای شنیدنش هزینه می‌کنند. خوانندگان و آهنگسازان این حوزه هم درآمدهای خوبی دارند و هرگز حاضر به رها کردن این ژانر از موسیقی نیستند. اگر همین شرایط در موسیقی ملی و در حوزه ارکسترها بیافتد، همه چیز زیرورو می‌شود. اما مردم برای موسیقی پاپ هزینه می‌کنند. در عین حال برخی هنرمندان هم با این که در دانشگاه تحصیل کرده‌اند و استادان خوبی هم داشته‌اند، اما علمشان را برای موسیقی پاپ خرج می‌کنند و نهفته‌های ذهنیشان را خرج موسیقی پاپ می‌کنند. اگر قرار است به موسیقی پاپ مجوز بدهند باید همه چیز شسته رفته باشد و در این زمینه باید موسیقی ممیزی شود. شاید این ممیزی در عرصه موسیقی سنتی و ارکسترال لازم نباشد، اما در زمینه موسیقی پاپ نباید به هر کسی اجازه ورود به این حیطه داده شود؛ آن هم با این شعرهای بسیار بد. ترانه سرایی به قهقرا رفته است. به این دلیل که ترانه سرایی درآمد خوبی دارد، هر چه دستشان بیاید می‌نویسند. یکی از کارهایی که باید انجام شود، همین است.»

وی افزود: «موسیقی ایران خواننده محور است. به همین دلیل است که موسیقی پاپ اجازه نمی‌دهد موسیقی اصیل ایران رشد کند.پرویز منصوری می‌گفت این موسیقی شانسی است. ارکسترهای ملی و ارکستر سمفونیک باید سالن‌شان پر باشد تا بتوانند ادامه حیات دهند. بنیاد رودکی بودجه محدودی برای اداره ارکسترها دارد. آهنگسازانی که خانه نشین شده‌اند، کار کردن برایشان توجیح ندارد. آنها ترجیح می‌دهند که به آموزش بپردازند و از همین راه زندگیشان را تامین کنند. این معضلی است که باید در دراز مدت حل شود.»

* درباره ناصر چشم آذر

فریدون شهبازیان در انتهای این گفتگو درباره مرحوم ناصر چشم آذر نیز گفت: «زمانی که من گروه کُر در رادیو داشتیم، ایشان خواننده گروه کُر بود. بعدها هم دوستان بسیار خوبی بودیم. هر دوی ما در انجمن آهنگسازان خانه سینما عضو بودیم و سال‌ها در هیات‌مدیره با هم بودیم. شناخت خوبی هم از موسیقی پاپ داشت. به نظرم هنرمند زمانی هنرمند است که کارش به خانه مردم برود. این که من آثارِ بسیاری ساختم و مردم گوش ندهند به نظرمارجحیتی ندارد به آثاری که مردم می‌شنوند.زمانی می‌گفتند چهره‌ی ماندگار! بعد خواننده را انتخاب می‌کردند. در حالی که خواننده تنها یک مجری است و اثری را می‌خواند که منِ آهنگساز ساخته‌ام. متاسفانه از اول موسیقی ما خواننده محور بوده است و آهنگسازانی مانند چشم آذر در حاشیه مانده‌اند.»

در هفته‌ی گذشته موضوع بیماری استاد رسولبخش زنگشاهی و بستری شدن او و اخبار مربوط به سکته و درمان این قیچک نواز بلوچ ساکن ایرانشهر محملی شد تا بخش‌هایی از جامعه‌ی هنری و عمومی به این خبر واکنش‌های متفاوت و گاه عجیب نشان بدهند.

اوج این واکنش‌ها در پیِ تشکیل کمپین حمایت از این هنرمند، صورتی ملتهب و احساسی به خود گرفت. این کمپین با انتشار یک ویدیو توسط یک پیج اینستاگرامی آغاز و صورت گرفت. ویدیویی که در آن نوازنده‌ی بلوچ را با حالی رنجور بر روی تخت بیمارستان نمایش می‌دهد و در انتها با نمایش یک کارت بانکی، از عموم مردم درخواست کمک و استمداد مالی می‌شود. اما پس از بازنشر این ویدیو توسط یکی از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی ایران، این رویداد ابعادی گسترده و ملتهب به خود گرفت و ویدیو به سرعت دست به دست شد تا آنجا که همگان به تکاپو بیفتند و از جمله‌ی این جو ملتهب واکنش وزیر فرهنگ و ارشاد در قبال فشار روانی آن بود. اما در نتیجه‌ی این فضای احساسی، بنا بر اظهار فرزند رسولبخش زنگشاهی در کمتر از یک هفته تا روز دوشنبه حدود ۶۰ میلیون تومان به همان شماره حساب یا کارت واریز شده بود. و تمام این بحث‌ها درحالی اتفاق افتادند که میزان حمایت بی‌سابقه‌ یا کم سابقه‌یی در طول سال‌های اخیر از سوی نهادهای دولتی و همچنین کمک‌های مردمی از این هنرمند شده بود.

امروز این رویداد که جنبه‌های جامعه‌شناختی جالب و عجیبی دارد، جدا از ابعاد انسانی و نوع‌دوستانه که فی‌ذاته مثبت هستند، می‌تواند آسیب‌ها و تبعاتی جدی در پی داشته باشد. این تبعات در کمترین حالتِ آن، آموزش و ترویج روش جلب توجه و ترحم جامعه به دیگران خواهد بود و این کار می‌تواند چهره‌ی هنرمندان موسیقی نواحی ایران را که عمدتاً از وضعیت بدِ اقتصادی در رنج هستند، به شکلی بسیار وسیع و شاید در ابعاد جهانی تضعیف و تخریب کند و چهره‌ی کشور نیز از این تخریب بی‌نصیب نماند.

البته روشن است که گرفتار شدن یا ابتلای هنرمندان به چنین وضعیتی علاوه بر وجود زمینه‌های کافی اجتماعی-اقتصادی، دلایل مختلف و متعدد و تاریخی در کشورمان دارد ولی واقعیت این است که نبود شرایط مناسب برای کسب درآمد در میان هنرمندان حرفه‌ای موسیقی اقوام، ممکن است آنان را به سمت هر عملی سوق دهد و برخورد درست و رفع این آسیب‌ها با اقدامات بازدارنده میسر نخواهد بود و باید ریشه‌های موضوع شناسایی و درمان و بهبود یابند.

این بحث اما فرصتی برای درس گرفتن و اندیشیدن تدابیر و تمهیدات مناسب را به دست می‌دهد که در صورت رو در رویی درست و خردمندانه با آن می‌توان با تدابیر اصولی از آسیب‌های بزرگتر و اجتماعی آن پیشگیری کرد که مهمترین این آسیب‌ها، سلب اعتماد عمومی در سطح ملی‌ است. همچنین بر اساس همین تدابیر از تبدیل شدن این گونه حرکت‌ها به یک رویّه‌ جلوگیری می‌شود. رویّه‌ای که به راحتی ظرفیت تغییر ماهیت به صورتی از سودجویی و سوءاستفاده از اعتماد عمومی با انتشار اخبار نادرست و اصطلاحاً “فیک‌نیوز” را نیز در خود دارد.

اما برای تحقق یک رویکرد سازنده در قبال این گونه رویدادهای چندوجهی، پیش‌نیازهایی وجود دارند که می‌توان آن‌ها را به عنوان ضرورت‌های یک رویکرد مناسب برای یک مواجهه‌ی درست قلمداد کنیم. این ضرورت‌ها در بررسی زوایای پیدا و نهان این رویدادها، مقدمات رسیدن به پدیدار شناسی و آسیب شناسی اجتماعی این موقعیت‌ها را فراهم می‌آورند.
برای رسیدن به تحلیل درست از این موضوع، اشراف به چند سرفصل یا زمینه لازم است که می‌توانیم این سرفصل‌ها را‌ در چهار محورِ شناختی خلاصه کنیم:

1. داشتن علم و اشراف بر زوایای مختلف موسیقی اقوام و شناخت بسترهای اجتماعی موسیقی نواحی کشور
2. داشتن اطلاعات کامل از سطح و کیفیت هنر و سبک زندگی هنرمندان موسیقی نواحی
3. آگاهی از برنامه‌ها و اقدامات نهادهای مسئول مرتبط با هنرمندان موسیقی اقوام و نواحی
4. تسلط بر مطالبات حقوقی و قانونی و تلاش برای تحقق مطالبات قانونی هنرمندان موسیقی ایران

 
بنابر آنچه پیشتر مطرح شد، به نظر می‌رسد تا دستیابی به یک متد کارآمد و سالم، کمترین تقاضا یا توقع می‌تواند این باشد که بهتر آن است که تمام هنرمندان و دلسوزان جامعه و دوستداران فرهنگ و هنر ایران با تأمل و بردباری و دوری از احساسات‌گرایی و مواجهه‌ی عاطفی با موضوعاتی از این دست روبرو شوند.
 

• یک پیشنهاد راهبردی برای ارتباط دوسویه میان خبرنگاران و مسئولان:

با توجه به چهار سرفصلی که ذکر شد و با تکیه بر شناخت نسبتاً مناسب یا کافی از کیفیت و شرایط زندگی موسیقیدانان اقوام و نواحی اغلب نقاط ایران به دست آمده است، از خبرنگاران محترم حوزه‌ی موسیقی اقوام و نواحی ایران دعوت می‌کنم، برای گام نخست به منظور آشنایی با فعالیت‌ها و اقدامات و قوانین مرتبط با هنر و هنرمندان موسیقی اقوام و نواحی ایران، هر ماه با هماهنگی قبلی، به اتفاق به یکی از سازمان‌ها یا اداره‌های مرتبط با موسیقی مراجعه کنند و همزمان با گفت‌وگوی دوستانه با مدیریت آن سازمان و طرح پرسش‌های خود، هر کدام از خبرنگاران گزارش خود را از این دیدار و گفت‌وگوها تهیه و بازتاب دهند.

بدیهی‌ست اولین پرسش این است که آیا مدیران دولتی حاضر به همراهی و همکاری هستند؟

پاسخ من این است که چاره‌یی جز این نیست، یا باید منتظر عواقب و نتایج سوء ناشی از نبود تعامل و همدلی باشند، یا دست در دست بدنه‌ی رسانه‌یی و پژوهش‌های میدانی قرار دهند تا این قبیل تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده و از میان آن به راهبردهای اصولی و عملی برسند.

این پیشنهاد را که ابتدا در قالب این نوشتار منتشر می‌شود، می‌تواند با حمایت دوستان پیگیری شود و در صورت موافقت و استقبال خبرنگاران محترم موسیقی، می‌توان به زودی هماهنگی آغاز این حرکت یا تورِ دیدارها را با یکی از ادارات و سازمان‌های دولتی سازماندهی کرد. البته در یک افق بلندتر به مرور امکان گسترش یا تسری این ایده به جامعه‌ی هدف یا زیستگاه هنرمندان و سفر یا مراجعه به بافت منطقه‌ای و اجتماعی برای گزارش کیفیت‌های مختلف موسیقی و بحث‌های انسانشناسانه در موسیقی اقوام نیز به وجود خواهد آمد.

حسین بهروزی‌نیا: آینده ساز عود بسیار بهتر از این خواهد بود / اولین جشنواره عودنوازی در شیراز برگزار می‌شود

[ آرش نصیری – روزنامه‌نگار، مدیر و مجری برنامه هزار صدا ]

موسیقی ما – چهارده تیرماه روزتولد دکتر محمد اصفهانی، یکی از بهترین خوانندگان موسیقی پاپ ماست؛ کسی که بیش از بیست سال پیش چهره مطرح این عرصه شد و در این مدت، حتی وقتی دیگران چهره‌های روز بودند و آلبوم و کنسرت‌هایشان می‌فرخت، جایگاه او محفوظ بود و هست. نمی‌دانم جایگاه اجتماعی و تحصیلات باعث نوع خاص نگاه دکتر محمد اصفهانی به موسیقی شد یا مجموعه دیگری از عوامل اما هر چه هست، موسیقی پاپ ما صاحب هنرمند تاثیرگذاری شد که جایگاه هنرمندان این عرصه را در جامعه ارتقا داد و دریغا که این روزها، بیشتر از هر زمان دیگری به هنرمندان و به ویژه خوانندگانی از این دست احتیاج داریم تا وضعیتی بهتر از آنچه شاهدش هستیم را شاهد باشیم.

محمد، فرزند دکتر محمدعلی واعظی و بانو بوستان(از خانواد هنرمند و هنرشناس بوستان)، از یک خانواده مومن و معتقد و صد البته اصیل و اهل علم و هنر برخاست و بنابر این همواره علم و هنر را در کنار هم داشت، بنابر این، همین موقعیت خانوادگی و اجتماعی‌اش مانع بسیاری از رفتارها و اجرای بسیاری از آثار بود که اغلب چهره‌های روز از آنها ابایی نداشته و ندارند.

ناگفته نماند که این جایگاه و نگاه ویژه مانع از درک تجربه‌های تازه در موضوع موسیقی پاپ نبود و اتفاقا اصفهانی در هر دوره کاری، تجربیات نسبتا آوانگاردی هم داشته که یکی از مشهورترین آنها قطعه «نون و دلقک» در همکاری با بهروز صفاریان و در آلبومی ‌به همین نام است. او بدون آنکه کاملا به سمت موسیقی‌هایی نو –زیادی نو- بغلتد، دست به چنین تجربیاتی زد که البته خیلی‌ها با آن مخالف بودند و هستند، اما دوباره به مسیر اصلی‌اش برگشت و همواره همان موزیسین تحصیل کرده و دقیق، با صدایی ریشه‌دار در موسیقی اصیل ایرانی باقی ماند.

دکتر اصفهانی از سال ۱۳۷۳، زمانی که دانشجوی پزشکی بود تیتراژ آوای فاخته را اجرا کرده بود و همچنین آثاری دیگر را و بعد، در سال ۷۶ از دانشگاه علوم پزشکی ایران فارغ التحصیل شد و آن سال، سال خاصی هم در حوزه سیاسی و هم در موضوع موسیقی پاپ است. اصفهانی در آن سال در کنار فواد حجازی و با همراهی هنرمندان آهنگساز و ترانه‌سرای دیگر، در حال جمع کردن آلبوم «حسرت» بود که در سال ۱۳۷۷ منتشر و یکی از پرفروش ترین آلبوم‌های تاریخ موسیقی پاپ شد. جالب است که این آلبوم با امضای فواد حجازی و اصفهانی، بعد از گذشت بیست سال هنوز شنیدنی‌ست. او بعدا با آهنگسازان بزرگی از نسل‌های دیگراز جمله استادان همایون خرم و فریدون شهبازیان هم کار کرد و پیش و پس از آن البته همکاری‌های درخشان با استاد بابک بیات و از آن جمله قطعه درخشان «آسیمه سر» با ترانه زیبایی از اکبر آزاد. اصفهانی با این دو بزرگوار تیتراژ تنهاترین سردار را هم کار کرد و همچنین بی‌واژه را با ترانه زیبایی از اهورا ایمان و آهنگسازی پدرام کشتکار. مجموعه کارهایی که اصفهانی اجرا کرده، جدای از انتقاد فنی یا سلیقه‌ای که ممکن است به بعضی از آنها داشته باشیم، یک مجموعه تاثیرگذار از هنرمندی‌ست که همواره می‌تواند در زمینه کاری خودش الگو باشد، هرچند حتی این هنرمند موفق و ماندگار هم بی‌اشتباه نبوده است.

دکتر محمد اصفهانی در محضر بهترین استادان موسیقی ایرانی، به صورت مستقیم و غیرمستقیم شاگردی کرده و آواز ایرانی را به خوبی آموخته و سپس با استفاده از این فضا، وارد فضای تازه‌ای شد که به موسیقی پاپ سنتی موسوم است و البته پیش و پس از او هم اجرا می‌شده اما او، با کمک گرفتن از بهترین آهنگسازان و عموامل اجرایی دیگر، جایگاه خود را ساخته است. او هر چند با آهنگسازان بزرگی کار کرده اما در همه این آثار می‌توان رد پای خواننده‌ای مولف را دید. به عنوان مثال قطعه زیبای «آسیمه سر» که یکی از بهترین ساخته‌های استاد بابک بیات است و همه مولفه‌های آهنگ‌های بابک بیاتی را دارد اما در چندین بخش از همین آهنگ، تحریرها و تغییراتی که خود خواننده و با سلیقه و امضای خود ایجاد کرده قابل تشخیص است. و یا قطعات آلبوم تنها ماندم که پیش از آن توسط بهترین خوانندگان-عمدتا خوانندگان زن-اجرا شده بودند اما اصفهانی، با نگاه خود و صد البته تایید و هدایت استاد همایون خرم، با تالیف خود آنها را اجرا کرده است.

اصفهانی بنابر دلایل فراوان یک خواننده تاثیرگذار و جریان‌ساز در موسیقی پاپ اصیل ایرانی‌ست و کاری که انجام داد هم کار سختی است، چرا که پیش از آن و همراه با ایشان کسانی چون معین اصفهانی هم فعالیت می‌کردند و صاحب تاثیر بودن و جایگاه پیدا کردن خواننده‌ای جوان کار بسیار مشکلی بود، اما او جایگاه خود را با جدیت و پشتکار ساخت و اینگونه بود که بهترین خواننده دهه هشتاد و صد البته یکی از بهترین خوانندگان همه دوره‌های پس از انقلاب شد و همواره مورد تایید اکثر خاص و عام و به ویژه مورد تقلید نسل‌های بعد از خود بوده است.

تولدتان مبارک آقای دکتر محمداصفهانی و منتظر آلبوم تازه تان هستیم.
 

***

به مناسبت تولد دکتر محمد اصفهانی پادکستی از آثار شاخص وی به همت سایت موسیقی ما و ریمیکس سلمان قلمداران آماده شده است که با کلیک روی کاور زیر می توانید دانلود کنید